ParisMilanoBerlinTiflis PecsİsfahanTebrizGyeongsangbuk-doPencapRabatBogotaKaraçiFrankfurt MainAdenMekkeJubaDakarMonroviaAkraEncemineGuangzhouMogadişuUlan BatorHangzhouKonakriTrablusYakutskCakartaBrükselAtina
Paris
Fransa’nın en büyük şehri ve başkenti olan Paris aynı zamanda Avrupa’nın en önemli finans, sanayi, diplomasi, gastronomi, moda, bilim, kültür, turizm ve sanat merkezlerinden biridir. Önemli bir ulaşım merkezi olan Paris sahip olduğu geniş metro ağı, geçmişten bugüne öncü şehircilik uygulamaları ile küresel metropoller arasında öne çıkmaktadır. Dünyanın en çok turist çeken şehirlerinden biri olan Paris’te bulunan Eyfel Kulesi, Notre Dame Katedrali, Louvre Müzesi, Montmartre Tepesi, Seine Nehri ve dünyaca ünlü Şanzelize Bulvarı şehrin başlıca cazibe noktaları arasında yer almaktadır. BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü-UNESCO ve Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü-OECD gibi önemli uluslararası kuruluşlara da ev sahipliği yapan Paris ile İstanbul arasında 21 Nisan 2000 tarihinde bir Mutabakat Zaptı ve sonrasında 9 Ekim 2009 tarihinde bir İş Birliği Protokolü imzalanmıştır.
Milano
Başkent Roma’dan sonra İtalya’nın ikinci büyük kenti olan Milano, ülkenin kuzeyindeki Lombardia bölgesinde yer almaktadır ve aynı zamanda bu bölgenin merkezidir. Tarih boyunca bir ticaret merkezi olan Milano şehri; moda, sanayi (özellikle otomotiv ve tekstil), finans, ulaşım, kültür ve eğitim gibi bir çok farklı alanda İtalya’nın en ileri şehirleri arasında yer almaktadır. Gotik mimari örneği olan ve dünyanın sayılı büyük katedrallerinden biri olan Duomo di Milano (Meryem Ana Katedrali) şehrin sembolleri arasında yer alır. Bunun dışında Leonardo Da Vinci’nin başyapıtlarından Son Akşam Yemeği eserinin de sergilendiği Santa Maria delle Grazie Bazilikası ve ünlü Scala Operası da Milano’dadır. Şehir 2015 yılında Expo Dünya Fuarı’na ev sahipliği yapmıştır. Milano ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında 26 Mayıs 2005 tarihinde bir Mutabat Zaptı / İyi Niyet Protokolü imzalanmıştır.
Berlin
Federal Almanya Cumhuriyeti’nin en büyük şehri, başkenti ve aynı zamanda bir eyaleti de olan Berlin yaklaşık 3,5 milyonluk bir nüfusa sahiptir. II. Dünya Savaşı sonrasında önce dörde bölünen şehir, 1961 yılında ‘Utanç Duvarı’ olarak da bilinen Berlin Duvarı ile ikiye ayrılmış, Soğuk Savaş’ın simgesi olarak kabul edilen bu duvar, 1989 yılında yıkılmış ve bu olay Almanya’nın yeniden birleşmesinin sembolü olmuştur. 3 Ekim 1990 tarihinde iki Almanya’nın resmi olarak birleşmesinden sonra Berlin Almanya’nın başkenti olmuştur. Bugün küresel bir bilim ve kültür merkezi haline gelen şehir sahip olduğu tarihi dokusu sebebiyle de önemli bir turizm merkezidir. Berlin, Avrupa’da Türk nüfusun en yoğun şekilde yaşadığı şehirlerden biridir. Ağırlıklı olarak Türklerin ikamet ettiği Kreuzberg semti, ‘Küçük İstanbul’ olarak da bilinmektedir. Berlin ile İstanbul arasında 17 Kasım 1989 tarihinde Kardeş Şehir ilişkisi tesis edilmiş ayrıca 26 Mayıs 2005 tarihinde de bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Tiflis
Gürcistan’ın başkenti ve en kalabalık şehri olan Tiflis ülkenin doğusunda kendisi ile aynı ismi taşıyan havzada, Kura Nehri’nin iki yakasında kurulmuştur. Dağlarla çevrili olan şehir bir milyonu aşan bir nüfusa sahiptir. Köklü bir geçmişe sahip olan şehir Avrupa ile Asya’yı birbirine bağlayan bir noktada sahip olduğu stratejik konumu ve tarihi İpek Yolu’na yakınlığı nedeniyle farklı medeniyetler arasında devamlı bir çekişme ve rekabet noktası olmuştur. Bu durum en çok Tiflis’in mimarisinde görülen çeşitliliğe yansımıştır. Kentin jeopolitik konumu, günümüzde enerji ve ticaret projeleri için önemli bir transit noktası olmasını sağlamaktadır. Sameba ve Sioni Katedralleri, Özgürlük Meydanı, Rustaveli ve Ağmaşenebeli Bulvarları, Narikala Kalesi, Gürcistan Ulusal Opera Tiyatrosu ve Gürcistan Ulusal Müzesi Tiflis’in turistler için ilgi çeken noktalarıdır. İstanbul ile Tiflis arasında 1 Haziran 2006 tarihinde önce bir Mutabakat Zaptı akabinde 18 Nisan 2016 tarihinde de bir Kardeş Şehir protokolü imzalanmıştır.
Pecs
Macaristan’ın güneyinde Hırvatistan sınırı yakınlarında bulunan Pecs şehri ülkenin beşinci büyük yerleşim biridir. Yaklaşık iki bin yıllık bir tarihi mirasa sahip olan Pecs, bulunduğu konum itibariyle tarih boyunca çeşitli kültürlerin iz bıraktığı bir yerleşim yeri olup şehirde bulunan erken Hıristiyanlık dönemi nekropolü UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır. Yaklaşık 150 yıl kadar Osmanlı hakimiyetinde de kalan şehirdeki en dikkat çeken Osmanlı dönemi eseri kentin en merkezi meydanında bulunan ve bugün bir kilise olarak kullanılan Gazi Kasım Paşa Camii’dir. Bu zengin kültürel ve tarihi birikimiyle 2010 yılında Avrupa Kültür Başkentlerinden birisi olarak seçilmiştir. Pecs ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında 12 Haziran 2008 tarihinde bir Mutabakat Zaptı / İyi Niyet Protokolü imzalanmıştır.
İsfahan
Üç milyonu aşan nüfusuyla İran’ın orta kesiminde dağlık bir bölgede önemli bir kavşak noktasında yer alan İsfahan, Tahran ve Meşhed’den sonra ülkenin üçüncü büyük şehri ve ikinci büyük metropol bölgesidir. İran coğrafyasındaki diğer şehirler gibi köklü bir yerleşim olan şehir, önemli ticaret yollarının kesişim noktasında kurulmuştur. Şehir bu stratejik konumuyla Safevi ve Selçuklu Devletlerine başkentlik yapmıştır. Önemli bir kültür turizm destinasyonu olan İsfahan geleneksel İran mimarisine ait bir çok esere ev sahipliği yapmaktadır. İran’ın ve Güneybatı Asya’nın en geniş meydanı olarak UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan Nakş-ı Cihan Meydanı, 33 Gözlü Si-o-Sel Köprüsü, İmam ve Şeyh Lütfullah Camileri ve Ali Kapu Sarayı şehrin en ilgi çeken noktalarıdır. İstanbul ile İsfahan arasında, 16 Eylül 2010 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Tebriz
Üç milyonu aşan nüfusuyla İran’ın en önemli kentleri arasında yer alan Tebriz ülkenin kuzeybatısında Türkiye sınırının hemen yakınında yer almaktadır. Tebriz, ülkenin Doğu Azerbaycan Eyaleti’nin de yönetim merkezidir. Nüfusun çoğunluğunu İran Azerilerinin oluşturduğu şehir sanayi bakımından İran’ın başkent Tahran’dan sonra en önemli ikinci şehridir. Bulunduğu konum itibariyle İran’ın batı kapısı olarak değerlendirilen Tebriz’in beş bin yıllık bir geçmişi olduğu değerlendirilmektedir. Şehir bu süre zarfında doğal olarak pek çok medeniyete de ev sahipliği yapmıştır. Tebriz Kapalıçarşısı, Ulu Camii, Meşrutiyet Müzesi, Şairler Anıtı, El Gölü Parkı gibi görülecek pek çok yeri olan Tebriz ile İstanbul arasında 16 Eylül 2010 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmış, akabinde 29 Ekim 2010 tarihinde ise Kardeş Şehir ilişkisi kurulmuştur.
Gyeongsangbuk-do
Kuzey Gyeongsang (Gyeongsangbuk-do), Güney Kore’nin doğusunda, Japon Denizi kıyısında yer alan, Kore Yarımadası’ndaki yüzölçümü bakımından en büyük eyalettir. Yaklaşık 2 milyon 700 bin kişilik bir nüfusa ev sahipliği yapan eyalet, bünyesinde 10 il ve 13 ilçe barındırmakta olup, başkenti Andong şehridir. Coğrafi konumu dolayısıyla balıkçılık da eyaletin ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bir dönem Güney Kore’nin elektronik ve demir-çelik endüstrisi gibi kilit sektörlerine öncülük yapan eyalet, eski canlılığını kazanmak için son yıllarda önemli Ar-Ge ve inovasyon yatırımları da yapmaktadır. Eyaletteki turizm sektörü COVID-19 sürecinde gerilemiş olsa da açılmalarla birlikte tekrar ivme kazanmıştır. İstanbul ile Kuzey Gyeongsang yerel yönetimi arasında, 02 Aralık 2010 ve 24 Mayıs 2012 tarihlerinde olmak üzere iki Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Pencap
Yaklaşık 130 milyonluk nüfusuyla Pakistan’ın nüfus bakımından en kalabalık, yüzölçümü açısından da en büyük ikinci eyaleti olan Pencap ülkenin orta-doğu kesiminde yer almaktadır. Eyalet, İndüs nehri ve dört kolunun kesişim noktasında yer aldığından dolayı ismi Farsça beş (Penç) ve su (ab) kelimelerinin bileşiminden oluşmaktadır. Eyaletin başkenti Lahor, Karaçi’den sonra ülkenin en büyük ikinci şehridir. Pencap, tarihi, kültürel, ekonomik ve endüstriyel alanda ülkenin en gelişmiş ve refah düzeyi yüksek eyaleti olmasının yanında sahip olduğu 81 üniversite ile de aynı zamanda bir eğitim merkezidir. Eyalette Lahor ve Rohtas Kaleleri, Şalimar Bahçeleri gibi UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan noktalar bulunmaktadır. İstanbul ve Pencap eyaleti arasında zaptı 2 Aralık 2010 tarihinde bir Mutabakat Zaptı akdedilmiş ve bu Zapt 6 Ekim 2011 tarihinde yenilenmiştir.
Rabat
Fas’ın kuzeybatı kıyısında bulunan ülkenin aynı zamanda başkenti de olan Rabat’ın metropolitan alan nüfusu 2023 yılı itibariyle 2 milyon civarındadır. Atlantik kıyısında yer alan şehir gelişmekte olan ekonomisiyle ülkenin yaşam standartlarının en yüksek olduğu, Avrupa’ya bakan yüzü olarak kabul edilmektedir. Rabat sadece bir yönetim merkezi değil aynı zamanda bir eğitim ve sahip olduğu tarihi dokusuyla da bir kültür turizmi odak noktasıdır. Fransız kolonyal mimarisi ile İslam mimarisinin bir sentezi olan kentin tarihi bölümü UNESCO dünya mirası listesinde yer almaktadır. İstanbul ve Rabat arasındaki kardeş şehir protokolü 1991 yılında akdedilmiştir. 23 Kasım 2011 tarihinde ise anılan protokole istinaden iki şehir arasında ayrıca bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Bogota
Kolombiya’nın başkenti ve en büyük şehri olan Bogota, Güney Amerika’nın da en önemli metropollerinden biri olarak kabul edilmektedir. Bulunduğu 2 625 metrelik rakımla dünyanın en yüksek rakımlı başkentleri arasında bulunan Bogota, tarihi ve kültürel zenginlikleri, canlı sanat sahnesi ve ziyaretçilerine sunduğu etkileyici manzaralarıyla tanınmaktadır. 1538 yılında İspanyollar tarafından kurulan şehir, dar sokakları, renkli kolonyal dönem evleri ve tarihi yapılarıyla dikkat çekmektedir. Şehir, ulusal ve uluslararası politika ile Latin Amerika’nın en büyük ticaret ve finans merkezlerinden biridir. Kültürel açıdan da, Bogota, birçok müze, galeri ve tiyatroya ev sahipliği yapmaktadır. Ulaşım sistemi gelişmiş olan şehirde TransMilenio adı verilen hızlı otobüs sistemi çalışmaktadır. Bogota ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında 19 Mart 2012 tarihinde yönetişim, altyapı, kentsel planlama ve kültür alanlarında bir İş Birliği Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Karaçi
Pakistan’nın güneyinde bulunan Sind Eyaleti’nin yönetim merkezi olan şehir 20 milyonu aşan nüfusuyla ülkenin nüfus açısından en kalabalık şehridir. Geçmişi çok eskiye dayanmayan ve 19. yüzyılın ortalarında İngilizler tarafından bir liman kenti olarak kurulan şehir, Hint Okyanusu kıyısında bulunmasının da etkisiyle ülkenin deniz aşırı ticaretinin neredeyse tamamının yapıldığı bir merkezdir. Şehir Orta Asya ülkeleri için de bir dış dünyaya çıkış noktası oluşturmaktadır. Pakistan’ın en kozmopolit ve sosyal açıdan en liberal şehirlerinden biri olarak kabul edilen şehir, ülkenin Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını ilan ettiği 1947 yılından İslamabad şehrinin kurulup başkent ilan edildiği 1967 yılına kadar ülkeye başkentlik de yapmıştır. İstanbul ile Karaçi arasında 18 Haziran 2012 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Frankfurt Main
Federal Almanya Cumhuriyeti’nin başkent Berlin, Hamburg, Münih ve Köln’den sonra en büyük beşinci kenti olan Frankfurt, Ren ile Tuna nehirlerini bağlayan Main Nehri kıyısında konumlanmaktadır. Tarihi Ortaçağa kadar uzanan şehir Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu’nun taç giyme törenlerinin yapıldığı yerdir. Bulunduğu Hessen eyaletinin en büyük şehri olan Frankfurt sadece Almanya’nın değil aynı zamanda Avrupa’nın da en önemli finans ve fuar merkezlerinden biridir. Şehir, Avrupa Merkez Bankası, Almanya Merkez Bankası, Frankfurt Borsası ve Frankfurt Fuarı’na ev sahipliği yapmaktadır. Gökdelenlerin şehir siluetine hakim olduğu nadir Alman şehirlerden biri olan Frankfurt’ta ayrıca kimya ve ilaç sanayinin de önde gelen kuruluşları yer almaktadır. Önemli sayıda Türk nüfusunun da yaşadığı Frankfurt ile İstanbul arasında 19 Eylül 2012 tarihinde bir Mutabakat Zaptı / İyi Niyet Protokolü imzalanmıştır.
Aden
Yemen’in güneyinde kendisi ile aynı adı taşıyan körfezin kıyısında yer alan Aden, ülkenin en önemli liman şehridir. Afrika kıtası ile Arabistan Yarımadasını ayıran stratejik Babülmendep Boğazı’na yakın bir konumda bulunan Aden’in tarihi, antik çağlara kadar uzanmaktadır. Şehir bölgesinde her zaman ticaret, kültür ve siyaset açısından önemli ve çeşitlilik arzeden bir merkez olmuştur. Antik Mısır, Roma İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu bölgede hakimiyet kuran önemli medeniyetlerdir. Şehir Britanya İmparatorluğu kontrolüne girdiği dönemde Hint Okyanusu’nun en büyük limanlarından biri haline gelmiştir. Aden, 1967’de bağımsızlığını ilan eden Güney Yemen’in başkenti olmuş ve 1990’da Kuzey Yemen ile birleşerek Yemen Cumhuriyeti’nin bir parçası oluşturmuştur. Şehir günümüzde de Yemen İç Savaşı’nda önemli bir rol oynamaktadır. 8 Kasım 2012 tarihinde İstanbul ile Aden arasında sağlık, eğitim, katı atık, temizlik, toplu konut, toplu taşıma ve yerel yönetişim alanlarını kapsayan bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Mekke
“Şehirlerin Anası” olarak nitelendirilen Mekke, İslamiyet’in en kutsal şehri olarak kabul edilmektedir. Tarihi Hicaz bölgesinde Kızıldeniz’in doğusunda yer alan kent, Hz. Muhammed (S.A.V)’in doğum yeri ve İslamiyet’in en kutsal yeri olan Kâbe’ye ev sahipliği yapmaktadır. Bir buçuk milyonu aşan bir nüfusa sahip Mekke 1517-1917 yılları arasında Osmanlı yönetiminde bulunmuş, sonrasında Hicaz Krallığı (bugünkü Suudi Arabistan Krallığı) hâkimiyetine geçmiştir. Coğrafi ve iklim koşulları nedeniyle tarım ve hayvancılığa uygun olmayan Mekke’nin ekonomisi genel olarak Hac Turizmine dayanmaktadır. Şehir yılda 15 milyon kadar ziyaretçiyi ağırlamakta olup, Hac ve Umre ekonomisinden yılda yaklaşık 30 milyar dolar gelir elde etmektedir. Riyad ve Cidde’den sonra ülkenin üçüncü büyük şehri olan Mekke’de gayrımüslimlerin şehre girmesi ve ikamet etmesine izin verilmemektedir. 13 Aralık 2012 tarihinde Mekke Belediyesi iştirak şirketi ile İSTAÇ A.Ş. arasında atık yönetimi alanında bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Juba
Dünyanın en genç ülkelerinden biri olan Güney Sudan’ın başkenti ve en büyük şehri olan Juba Nil Nehri’nin iki ana kolundan biri olan Beyaz Nil kıyısında kurulmuştur. 1920’li yıllarda İngiliz ordusuna malzeme sağlayan Yunan tüccarlar tarafından kurulan şehir bugün yarım milyonu aşan nüfusuyla ülkenin politik, ekonomik ve kültürel merkezi haline gelmiştir. Şehirde tarım ve hayvancılık ekonomide önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, petrol ve madencilik endüstrileri de ekonomik faaliyetlerin bir parçasıdır. Kenya, Uganda ve Kongo Demokratik Cumhuriyetine yakın konumuyla önemli bir ulaşım kavşağında bulunan Juba, Güney Sudan’ın bağımsızlığından sonra kayda değer bir ekonomik canlanma yaşamaktadır. Şehrin Nil Nehri kıyısındaki limanı da ulaşım anlamındaki bu kritik rolünü güçlendirmektedir. Juba ile İstanbul arasında 18 Aralık 2012 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Dakar
Batı Afrika ülkesi Senegal’in başkenti ve en büyük şehri olan Dakar, Atlas Okyanusu’nun doğu kıyısında ülke ile aynı adı taşıyan yarımada üzerinde konumlanmaktadır. Yaklaşık dört milyonluk metropolitan alan nüfusuyla ekonomik açıdan şehir, Senegal’in ticaret, finans, denizcilik ve turizm sektörlerindeki en önemli merkezidir. Dakar yalnızca Senegal’in değil bölgenin ekonomik, kültürel ve ticari merkezlerinden de biridir ve limanıyla Afrika’nın batı kıyısında Afrika-Avrupa-Amerika üçgeninde oldukça stratejik bir konuma sahiptir. Şehir bu stratejik konumuyla uzun yıllar Fransız Batı Afrika’sının başkentliğini yapmıştır ve halen de pek çok uluslararası ve bölgesel kuruluşun genel merkezine ev sahipliği yapmaktadır. Dakar’ın açıklarında bulunan ve tarihte köle ticaretinin merkezlerinden kabul edilen Goree adası UNESCO Dünya mirası Listesinde yer almaktadır. İstanbul ile Dakar arasında 26 Ocak 2013 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Monrovia
Batı Afrika ülkesi Liberya’nın başkenti ve en büyük şehri olan Monrovia Atlantik Okyanusu’nun kıyısında ve Saint Paul Nehri’nin ağzında konumlanmıştır. Şehir, 19. yüzyıl başlarında Amerika Birleşik Devletleri’nde serbest bırakılan köleler tarafından “özgürlerin toprağı” anlamına gelen Liberya’nın başkenti olarak kurulmuştur. Monrovia ismi de ABD’nin eski başkanlarından James Monroe’dan esinlenerek oluşturulmuştur. Bu haliyle Monrovia, Washigton’la birlikte bir ABD başkanının ismini taşıyan iki şehirden biridir. Monrovia, Afrika’nın ilk bağımsız siyah devleti olan Liberya’nın başkenti kimliğiyle sembolik bir öneme sahiptir. Ülkenin toplam nüfusunun yaklaşık üçte birine ev sahipliği yapan Monrovia Liberya’nın ekonomik ve finansal merkezidir ve şehirdeki liman ekonomik hayatın belkemiğini oluşturmaktadır. İstanbul ile monrovia arasında 31 Ocak 2013 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Akra
Batı Afrika ülkesi Gana’nın başkenti ve en büyük şehri olan Akra, Atlas Okyanusu’nun kıyısında konumlanmıştır. Metropolitan alan nüfusu beş milyonun üzerinde olan şehrin ekonomisinde balıkçılık ve kentsel tarım halen önemini korurken şehrin mimarisinde ise Britanya kolonisi olduğu dönemi yansıtan binalarla modern gökdelen ve apartman bloklarının bir karışımı göze çarpmaktadır. Şehrin sahil kesimi ve özellikle Labadi Plajı bölgesi en popüler noktasıdır. Sahip olduğu zengin yeraltı kaynakları sayesinde ekonomisi hızla gelişen Gana’nın en büyük limanına ev sahipliği yapan Akra ülkenin ve hatta bölgenin dış ticaretinde en önemli merkezlerden birini oluşturmaktadır. Gelişen eğitim, sanayi, hizmet, turizm ve ticaret sektörleri sayesinde hızla büyüyen Akra ile İstanbul arasında 19 Şubat 2013 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Encemine
Çad’ın başkenti ve aynı zamanda en büyük şehri olan Encemine ülkenin güneybatısında Kamerun ile olan sınırın hemen bitişiğinde Chari Nehri’nin Logon Nehri ile birleştiği bir noktada bulunmaktadır. Şehir komşu Kamerun’un Kousséri kentine bir köprü ile bağlanmaktadır. Encemine aynı zamanda Nijerya ve Orta Afrika Cumhuriyeti’ne de yakın bir konumdadır. Şehir ülke içinde özel bir yönetim statüsüne sahiptir ve Fransa’daki örnekleri gibi “arrondisment” adı verilen 10 yönetim birimine (bölgeye) ayrılmıştır. Ham pamuk üretimi, sığır yetiştiriciliği ve balıkçıklığın başlıca geçim kaynakları arasında yer aldığı şehirde nüfusun çoğunluğunu Müslümanlar, geri kalan kısmını da Hristiyanlar ve yerel dinlere inananlar oluşturmaktadır. Büyük Camii, Notre-Dame Katedrali, Çad Ulusal Müzesi ve el yapımı eşyalar satılan şehir pazarı turistik noktalarını oluşturmaktadır. Encemine ile İstanbul arasında 3 Eylül 2013 tarihinde bir Mutabakat Zaptı akabinde 18 Aralık 2014 tarihinde de bir Kardeş Şehir protokolü imzalanmıştır.
Guangzhou
Çin’in güneyindeki Guangdong Eyaleti’nin merkezi ve en büyük şehri olan Guangzhou, Çin’in Hanedanlıklar dönemine kadar dayanan 2 200 yıllık geçmişiyle köklü bir şehirdir. Xi, Bei ile Dong nehirlerinin kesiştiği noktada yer alan Guangzhou, İnci Nehri Deltası’nın merkezinde ve Güney Çin Denizi yakınlarında bulunan stratejik konumuyla tarihi boyunca da Güney Çin’in siyasi, askerî, ticari, ekonomik, kültürel, bilim ve eğitim merkezi olarak işlev göstermiştir. Şehir, Güney Çin’in en büyük ve tarihi en uzun olan dış ticaret limanına sahiptir. 3. yüzyıldan beri Deniz İpek Yolu’nun ana limanı olarak işlev gösteren bu liman “Bir Kuşak, Bir Yol” projesinin de önemli bir bağlantı merkezidir. Şehrin belediye dairesi, 1921 yılında Çin anakarasındaki ilk belediye yönetimi olarak açılması dolayısıyla önem arz etmektedir. Guangzhou şehri ile İstanbul arasında 18 Temmuz 2012 tarihinde Kardeş Şehir ve 25 Mart 2015 tarihinde Mutabakat Zaptı protokolleri imzalanmıştır.
Mogadişu
Doğu Afrika ülkesi Somali’nin başkenti ve en büyük şehri olan Mogadişu Hint Okyanusu’nun batı kıyılarında yer almaktadır. Coğrafi olarak bir yanda Hindistan Yarımadası ve Avrupa ile diğer yanda Arap Yarımadası ve Afrika kıyısı arasında olması dolayısıyla Mogadişu, çağlar boyunca sahip olduğu stratejik limanı sayesinde önemli bir deniz ticaret merkezi olarak konumlanmıştır. Kuruluş tarihi tam olarak bilinmeyen Mogdişu Somali’nin 1960 yılında bağımsızlığını kazanmasından önce, yakın dönemde önce Zanzibar Sultanlığı akabinde de İtalya’nın yönetiminde kalmıştır. “Hint Okyanusu’nun beyaz İncisi” olarak tanınan şehir geçirdiği iç savaş sürecinde büyük hasar görmüştür. 7. yüzyılda inşa edilen Arba’a Rukun Camii ve İtalyan döneminden kalma Mogadişu Katedrali şehrin en çok dikkat çeken yapılarıdır. İstanbul ve Mogadişu arasında 23 Şubat 2016 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Ulan Bator
Moğolistan’ın en büyük şehri ve başkenti olan Ulan Bator yaklaşık bir buçuk milyonluk nüfusuyla ülke nüfusunun yarısına yakınına ev sahipliği yapmaktadır. 17. yüzyılda bir Budist manastır merkezi olarak kurulan şehir Moğolistan’ın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra 1924 yılında ülkenin başkenti ilan edilmiştir. Moğolca’da ismi “Kızıl Bahadır” anlamına gelen Ulan Bator ülkenin merkezinde 1350 metre rakımda yüksek bir vadide bulunan konumuyla Moğolistan’ın eğitim, kültür, finans, sanayi ve ulaşım anlamında kalbidir. Eski İpek Yolu üzerinde yer alan şehirde ülkenin tek uluslararası havalimanı bulunmaktadır ve şehirden aynı zamanda Rus Trans-Sibirya ve Çin demiryolu sistemleri de geçmektedir. İstanbul ile Ulan Bator ile arasında 25 Nisan 2016 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Hangzhou
Çin Halk Cumhuriyeti’nin güneydoğusunda bulunan Zhejiang eyaletinin başkenti ve en büyük şehri olan Hangzhou, Doğu Çin Denizi kıyısında Qiantang Nehri’nin kıyısında yer almaktadır. Yangtze Nehri Deltasının Şangay’dan sonra en büyük şehri olan Hangzhou, Çin’in en önemli turistik ve kültürel merkezlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Zira şehir Pekin’den başlayıp Hangzhou’da sona eren ve 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine alınan dünyanın en uzun insan yapımı kanalının sonunda yer almaktadır. Bu kanal, bugün e-ticaret yoluyla zenginleşen şehre tarih boyunca büyük bir refah sağlamıştır. Hangzhou aynı zamanda ünlü Çay Yolu’nun (Tea Road) bir parçasıdır ve çay üretimi ve tüketimi açısından önemli bir merkezdir. Hangzhou ile İstanbul arasında 28 Nisan 2016 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Konakri
Batı Afrika ülkesi Gine’nin başkenti ve iki milyonu aşan nüfusuyla en büyük şehri olan Konakri Atlantik Okyanusu kıyısında yer almaktadır. 19. yüzyılın sonlarında Fransızlar tarafından kurulan şehir 1958 yılında yapılan bir referandum ile Fransa’dan ayrılan ilk sömürgenin başkenti olması açısından önem arz etmektedir. Şehir bağımsızlık sonrası hızlı bir nüfus artışı göstermiş ve bugün ülke nüfusunun önemli bir kısmının yaşadığı ekonomik, finansal ve kültürel faaliyetlerin yoğunlaştığı bir merkez konumuna gelmiştir. Şehir sahip olduğu doğal limanı ile Gine’nin dış ticaretinin ana noktalarından biridir. Özellikle ülkenin zengin maden yataklarından çıkan hammaddenin ihraç edildiği bir liman şehri olan Konakri ile İstanbul arasında 29 Aralık 2016 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Trablus
Yaklaşık üç milyonluk nüfusuyla Libya’nın başkenti ve en büyük şehri olan Trablus ya da bilinen bir diğer adıyla Tripoli ülkenin batısında yer almaktadır. Lübnan’daki Trablus şehri ile karışmaması için Batı Trablus adıyla da anılan kent Libya’nın en büyük bankacılık, ticaret ve üretim merkezidir ve Mısrata şehri ile birlikte ekonomik anlamda ülkenin kalbidir. Tarihi Fenikeliler tarafından kurulduğu Milattan Önce 7. yüzyıla kadar dayanan Trablus en son İtalyan hakimiyetine geçmeden önce yaklaşık dört asır kadar Osmanlı hakimiyetinde kalmıştır. Türk denizcilik tarihinin en önemli komutanlarından Turgut Reis’in ebedi istirahatgahının da bulunduğu Trablus’un tarihi şehir merkezinde yer alan Kırmızı Kale, eski Kraliyet Sarayı, Naga Camii ve İstanbul’un en popüler caddesi ile aynı adı taşıyan İstiqlal Caddesi şehrin ilgi çeken noktalarıdır. Trablus ile İstanbul arasında 20 Şubat 2017 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Yakutsk
Rusya’nın yüzölçümü bakımından en büyük bölgesi ve dünyada en geniş alana yayılan özerk bölge olarak bilinen Saha Özerk Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanılan adıyla Yakutistan’ın başkenti Yakutsk dünyanın en soğuk yerleşim birimlerinden biridir. Kuzey Kutup Dairesinin 450 kilometre güneyinde kalan şehir Baykal Gölü yakınlarından doğan ve Kuzey Buz Denizi’ne dökülen Lena Nehri kıyısında önemli bir limandır. 17. yüzyılın ilk yarısında Ruslar tarafından önce bir kale olarak kurulan daha sonra voyvodalık merkezi olan şehirde üçyüz bini geçen nüfusun çoğunluğunu bir Türk halkı olan Yakutlar oluşturmaktadır. Gelişimini sahip olduğu altın, gümüş, elmas gibi değerli maden yataklarına borçlu olan Yakutsk ile İstanbul şehirleri arasında 09 Ekim 2017 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Cakarta
30 milyonu aşan metropolitan alan nüfusuyla Güney Doğu Asya’daki en büyük şehir olan Cakarta, Endonezya’nın başkenti ve en büyük şehridir. Java adasında yer alan şehir Endonezya’nın II. Dünya Savaşı sonrasında Hollanda’dan bağımsızlığını elde etmesiyle ülkenin başkenti olmuştur. Gelişen ekonomisiyle özellikle son dönemde dünyanın sayılı e-ticaret ve teknoloji şirketlerinin bulunduğu Cakarta ülkenin ekonomik, kültürel ve siyasi açıdan kalbi konumundadır. Sayısız adaları, yakınlarında bulunan plajları ve Jakarta Tarih Müzesi ile aynı zamanda bir turizm merkezi de olan şehir Güneydoğu Asya Uluslar Birliği’ne (ASEAN) sekreteryasına da evsahipliği yapmaktadır. Cakarta ile İstanbul arasında 30 Ekim 1998 yılında bir ön protokol 13 Nisan 2007 tarihinde de bir Mutabakat Zaptı imzalanması yoluyla kardeş şehir ilişkisi tesis edilmiştir.
Brüksel
Belçika’nın en büyük şehri, başkenti ve aynı zamanda üç federal bölgesinden biri olan Brüksel, Avrupa Birliği’nin ana kurumlarına ev sahipliği yapması nedeniyle Avrupa Birliği’nin Başkenti olarak da anılmaktadır. AB kurumlarının yanı sıra NATO Merkez Karargahının da Brüksel’de yer alması şehrin önemini arttıran bir unsur olarak kabul edilir. Şehir aynı zamanda İstanbul’un da üye olduğu EuroCities – Avrupa Yerel Yönetimler Ağına da ev sahipliği yapmaktadır. Çift dilli, kozmopolit yapılı şehir önemli bir kültür, sanat ve gastronomi merkezidir. Grande Place (Büyük Meydan), Manneken Pis Heykeli, Atomium gibi sembolleri bulunan şehir çikolatanın başkenti olarak da anılmaktadır. Önemli sayıda ve çoğunluğu Afyon Emirdağ kökenli bir Türk nüfusun da yaşadığı Brüksel Başkent Bölgesi ile İstanbul arasında 11 Şubat 2021 tarihinde bir Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
Atina
Yaklaşık dört milyonluk nüfusuyla komşu Yunanistan’ın en büyük şehri ve başkenti olan Atina binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski şehirlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Adını bilgelik tanrıçası Athena’dan alan şehir antik dönemde bir sanat, eğitim ve felsefe merkezi olan şehir yaygın bir biçimde Batı medeniyetinin beşiği ve demokrasinin doğum yeri olarak kabul edilir. Şehir günümüzde de önemli bir bölgesel ekonomi, finans, sanayi, kültür, turizm merkezidir. Atina ayrıca limanı olan Pire şehri sayesinde önemli bir denizcilik merkezidir. Atina Akropolisi ve Ortaçağ’dan kalma Dafni Manastırı şehirde bulunan iki UNESCO Dünya Mirası alanıdır. Atina ile İstanbul arasında 17 Şubat 2000 tarihinde bir İşbirliği Protokolü imzalanmış sözkonusu Protokol günün koşullarına göre güncellenerek akabinde 19 Mart 2021 tarihinde bir İyi Niyet Mektubu imzalanmıştır. Şehir ayrıca İBB’nin öncülüğünde kurulan B40 Balkan Şehirleri Ağı’nın Kurucu Üyelerinden olup 2023 yılı için Dönem Başkanlığını yürütmektedir.
